Órganos do Senado

Última revisión 09/01/2024

Os Órganos reitores son os que dirixen e aseguran o bo funcionamento da institución.

O Presidente

Presidente del Senado

O presidente é a máxima autoridade do Senado.

É elixido na sesión constitutiva da Cámara polo voto favorable da maioría dos seus membros, nos termos do disposto no artigo 7 do Regulamento do Senado

Exerce a representación do Senado, asegura a boa marcha dos traballos, convoca e preside o pleno, a Deputación Permanente, a Mesa e a Xunta de Portavoces, dirixe e mantén a orde do debate, vela pola aplicación do Regulamento, aplica as medidas de disciplina parlamentaria, interpreta o Regulamento e suple, de acordo coa Mesa da Comisión de Regulamento, as lagoas deste. O presidente exerce ademais a autoridade suprema da Cámara no Palacio do Senado e nos edificios que dependen deste, para o que pode ditar as medidas necesarias e dar as ordes oportunas para o mantemento da boa orde no seu recinto.

O presidente do Senado ostenta unha importante posición no protocolo do Estado, xa que é a súa autoridade tras S. M. o Rei e os demais membros da Familia Real, o presidente do Goberno e o presidente do Congreso dos Deputados (artigos 10 e 12 do Real Decreto 2099/1983, do 4 de agosto, polo que se aproba o Ordenamento xeral de precedencias no Estado).  

Mesa

A Mesa componse do presidente, dous vicepresidentes e catro secretarios. A súa elección para cada lexislatura ten lugar na sesión constitutiva da Cámara. A todos os seus membros elíxeselles por votacións secretas por medio de papeletas, cun sistema que asegura unha composición plural da mesma.

mesa del senado XV legislatura - septiembre

É o órgano reitor do Senado e reúnese regularmente todas as semanas, habitualmente os martes.

As súas competencias máis importantes son de carácter parlamentario e de goberno interior da Cámara.

FUNCIÓNS DE CARÁCTER PARLAMENTARIO

cualifica os escritos e documentos de índole parlamentaria, declara a súa admisión ou non admisión e decide o procedemento de tramitación das distintas iniciativas; así mesmo, programa as liñas xerais de actuación da Cámara, fixa o calendario de reunións do pleno para cada período de sesións e coordina os traballos dos distintos órganos do Senado, previa audiencia da Xunta de Portavoces. Así mesmo, de acordo co presidente e oída a Xunta de Portavoces, a Mesa fixa a orde do día das sesións plenarias.

FUNCIÓNS DE GOBERNO INTERIOR

A Mesa adopta cantas decisións e medidas requiran a organización do traballo e o réxime interior da Cámara, así coma aquelas que sexan precisas en materia de contratación e de réxime laboral; ademais, aproba o proxecto de orzamento do Senado para cada exercicio económico, dirixe e controla a súa execución, aproba as súas modificacións e liquidación e ordena os gastos; así mesmo, aproba as normas en materias orzamentarias, de control, de contabilidade e de contratación. Por último, aproba as normas e adopta as medidas precisas para garantir a transparencia da actividade da Cámara e o dereito de acceso á información pública do Senado.

Xunta de Portavoces

A Xunta de Portavoces está integrada polo presidente da Cámara e polos portavoces dos grupos parlamentarios. Ás súas reunións, ademais dos portavoces dos distintos grupos parlamentarios, poderá asistir un representante do Goberno, habitualmente o secretario de Estado ou o director xeral de relacións coas Cortes. Tamén poderían asistir, no seu caso, representantes dos grupos territoriais.

junta de portavoces XV legislatura - 2023

Reúnese regularmente todas as semanas, normalmente os martes antes da reunión da Mesa.

A Xunta de Portavoces debe ser oída, segundo establecido no Regulamento do Senado, en relación con diversos asuntos que afectan directamente á organización e desenvolvemento das actividades parlamentarias. Así, para a fixación da orde do día das sesións plenarias, que é determinado polo presidente, de acordo coa Mesa, a Xunta de Portavoces debe emitir antes o seu parecer.

A Xunta de Portavoces debe ser tamén oída, previamente, antes de que pola Mesa se adopte un acordo en relación cos seguintes asuntos: aprobación do calendario de sesións plenarias de cada período de sesións e as súas modificacións; distribución entre os grupos parlamentarios das diversas iniciativas que se substancian no pleno, como preguntas, mocións e interpelacións; e fixación do número de membros da Deputación Permanente e das comisións e a súa distribución entre os grupos parlamentarios.

Igualmente, a Xunta de Portavoces ten un papel relevante respecto á ordenación dos debates parlamentarios, pois aínda que esta é unha facultade típica do presidente, este adoita consultar antes a opinión dos portavoces. Así mesmo, a Xunta de Portavoces ten unhas funcións de natureza normativa, pois debe ser oída para a aprobación das normas interpretativas ou supletorias, que corresponde á Presidencia. Ademais, na práctica, a Xunta de Portavoces constitúe un foro onde, baixo a autoridade do presidente do Senado, os grupos parlamentarios fan suxestións e observacións sobre calquera aspecto relacionado co funcionamento e actividade da Cámara.

Os órganos funcionais son os encargados de exercer as funcións constitucionais do Senado.

Pleno

O pleno está formado por todos os senadores debidamente convocados. Constitúe o órgano funcional de maior relevancia e por iso é o que decide finalmente na maioría dos procedementos, especialmente nos lexislativos. Elixe á Mesa do Senado e aos membros doutros órganos, como o Tribunal Constitucional, o Consello Xeral do Poder Xudicial, o Tribunal de Contas e outros, e conxuntamente co Congreso dos Deputados, ao Defensor do Pobo.

Pleno del Senado

As sesións do pleno convócanse cunha orde do día fixado polo presidente, de acordo coa Mesa e oída a Xunta de Portavoces. O Goberno pode incluír un único asunto con carácter prioritario. Estas sesións están presididas polo presidente do Senado, podendo ser substituído a estes efectos e pola súa orde, por calquera dos dous vicepresidentes. En canto tal, como presidente, dirixe as deliberacións, mantén a orde e, no seu caso, aplica as medidas disciplinarias oportunas.

As sesións plenarias son públicas agás en casos moi concretos establecidos no Regulamento do Senado. Poden asistir os representantes acreditados dos medios de comunicación e cidadáns nun número determinado. Retransmítense por televisión e vía Internet, estando posteriormente dispoñible a súa gravación e a transcrición íntegra no Diario de Sesións.

O pleno reúnese normalmente durante os períodos de sesións durante dúas semanas alternas cada mes. Comeza os martes ás catro da tarde, continuándose con sesións matinais e vespertinas os mércores e no seu caso os xoves.

Deputación Permanente

Presidida polo presidente do Senado, está integrada por un mínimo de vinte e un membros. A Mesa, oída a Xunta de Portavoces, fixa o número total de membros da Deputación Permanente e a súa distribución entre os grupos parlamentarios en proporción ao número dos seus integrantes. Na XV Lexislatura la Deputación Permanente está composta por 36 membros titulares, cifra na que non se inclúe ao Presidente do Senado, consonte a seguinte distribución: Grupo Parlamentario Popular en el Senado, 19; Grupo Parlamentario Socialista, 12; Grupo Parlamentario Izquierdas por la Independencia (Esquerra Republicana-Euskal Herria Bildu), 1; Grupo Parlamentario Plural en el Senado Junts per Catalunya-Coalición Canaria-Agrupación Herreña Independiente-Bloque Nacionalista Galeg, 1;Grupo Parlamentario Vasco en el Senado (EAJ-PNV), 1; Grupo Parlamentario de Izquierda Confederal (Más Madrid, Eivissa i Formentera al Senat, Compromís, Agrupación Socialista Gomera y Geroa Bai), 1; y Grupo Parlamentario Mixto, 1. Esta distribución é obxecto de revisión ao inicio de cada período de sesións en caso de que houbese variacións na composición da Cámara. A Mesa deste órgano está formada polo presidente do Senado, dous vicepresidentes e dous secretarios.

COMPOSICIÓN DE LA DIPUTACIÓN PERMANENTE
GRUPO PARLAMENTARIO NÚMERO DE MIEMBROS
POPULAR EN EL SENADO 19
SOCIALISTA 12
IZQUIERDAS POR LA INDEPENDENCIA (ESQUERRA REPUBLICANA-EUSKAL HERRIA BILDU) 1
PLURAL EN EL SENADO JUNTS PER CATALUNYA-COALICIÓN CANARIA-AGRUPACIÓN HERREÑA INDEPENDIENTE-BLOQUE NACIONALISTA GALEGO 1
VASCO EN EL SENADO (EAJ-PNV) 1
IZQUIERDA CONFEDERAL (MÁS MADRID, EIVISSA I FORMENTERA AL SENAT, COMPROMÍS, AGRUPACIÓN SOCIALISTA GOMERA Y GEROA BAI) 1
MIXTO 1

Corresponde á Deputación Permanente solicitar a celebración de sesión extraordinaria do pleno e velar polos poderes da Cámara cando esta non estea reunida ou no período de disolución ata a constitución da nova Cámara. Os membros da Deputación Permanente conservan a condición de senadores aínda despois de expirado o seu mandato ou disolto o Senado. Reunida a nova Cámara, a Deputación Permanente debe dar conta á mesma dos asuntos tratados e das decisións adoptadas durante o período de disolución.

Comisións e ponencias

As comisións do Senado son os órganos básicos de traballo da Cámara, integradas por senadores en número proporcional á forza que cada grupo parlamentario ten na Cámara. Na XV Lexislatura o número de senadores por Comisión foi de 32, con algunhas excepcións:

Reunión de una Comisión do Senado

  • A Comisión Xeral de Comunidades Autónomas, composta por 64 senadores.
  • A Comisión de Nomeamentos, composta por 8 senadores.
  • As Comisións Mixtas Congreso dos Deputados - Senado, composto por 39 parlamentarios.

Existen diversos tipos de comisións:

  • Comisións permanentes, creadas para toda a lexislatura, que poden ser lexislativas ou non lexislativas.
    • As permanentes lexislativas teñen funcións lexislativas e de control ao Goberno en sectores concretos.
    • As permanentes non lexislativas ocúpanse xeralmente de temas internos e carecen de funcións lexislativas.
  • Comisións de investigación o especiales, creadas «ad hoc» para realizar enquisas ou estudos sobre calquera asunto de interese público nunha lexislatura determinada. Deixan de funcionar unha vez finalizaron os traballos para os que foron creadas.
  • Comisións Mixtas Congreso de los Diputados-Senado, de natureza permanente ou especial, constituídas por membros de ambas cámaras.

Os membros das comisións elixen a súa Mesa, composta por un presidente, dous vicepresidentes e dous secretarios. As excepcións son a Comisión Xeral das Comunidades Autónomas que ten dous secretarios máis e a Comisión de Nomeamentos que non ten Mesa e está presidida polo presidente do Senado.

As sesións das comisións están abertas aos representantes acreditados dos medios de comunicación social, agás que haxa unha decisión expresa da comisión de que unha reunión concreta se celebre a porta pechada. Son secretas, en cambio, as sesións das Comisións de Incompatibilidades e de Suplicatorios.

Son competencias destacadas das comisións ditaminar textos lexislativos e celebrar sesións informativas con membros do Goberno, autoridades, funcionarios e outras personalidades, así como tramitar preguntas orais e mocións relacionadas co ámbito material do que se ocupan, sen prexuízo de poder desenvolver outras funcións establecidas no Regulamento.

As comisións poden designar ponencias, compostas por senadores de distintos grupos parlamentarios, para a elaboración de informes, sexan lexislativos, de estudo ou doutra natureza, que sirvan de base ao traballo da comisión.